About | HeinOnline Law Journal Library | HeinOnline Law Journal Library | HeinOnline

22 Dokuz Eylul Universitesi Hukuk Fakultesi Dergisi 171 (2020)
"Duty of Diligence (Diligentia)" as a Contractual Responsibility Criteria in the Roman Law

handle is hein.journals/dokuz22 and id is 182 raw text is: 











Roma  Hukukunda Sozleymesel Sorumluluk Olgutlerinden Biri Olarak ...


    ROMA HUKUKUNDA SOZLE$MESEL SORUMLULUK
                OLCLTLERINDEN BIRi OLARAK
                OZEN YOKOMO (DILIGENTIA)
                DOI:  https://doi.org/10.33717/deuhfd.704830

                                           Dr. Nilgun  DINCER ARAZ
     Oz
     Borylunun  borcuna aykri  davrandiginda ne  ekilde sorumlu  tutulmasi
gerektigiyle ilgili olarak Roma hukukunda objektif sorumluluktan subjektif so-
rumluluga dogru bir ilerleme soz konusuydu. Bu kapsamda ilkin borylu, hukuka
aykri sonuy  meydana  geldiginde sorumlu tutulurken, sonralari ancak kusuru
varsa sorumlu  tutuluyordu. Kusurun belirlenmesi ise sorumluluk olutleriyle
yapilmaktaydi. Roma hukuku  surekli bir ge/i me gosterdigi igin, her donemde
her bir sorumluluk olutu geyerli degildi. Ancak araytirma konumuzu olusturan
ozen yukumu   (diligentia), Klasik-Sonrasi Hukuk Donemi 'nde ve Iustinianus
Donemi'nde  teknik olarak sorumluluk olutu kabul edilmekle beraber, temelleri
Cumhuriyet Donemi  hukukyular  tarafindan at/miti. Borcun ifasinda gosteril-
mesi gereken ozen ve dikkat anlaminda diligentia, bazi bory i/i kilerinde artik
kasit (dolus) sorumluluk olutunun yetersiz kalmasi nedeniyle ihmalin (culpa)
belirlenmesi amaczyla kabul edilmisti. Iustinianus Donemi'nde ihmal (culpa)
derecelendirilmi olmakla birlikte ancak dikkati ve ozenli kimselerin gosterdigi
ozen anlamima gelen hafif ihmal (culpa levis), ozen yukumu (diligentia) sorum-
luluk olutu araciligzyla belirlenirdi. Bu kapsamda borylu bazen ozenli bir aile
babasmmn  davranip  (diligens pater familias) olarak soyut oluyu (culpa in
abstracto), bazen de kisinin kendi iglerinde gosterdigi dikkat ve ozeni (diligentia
quam  in suis) eklindeki somut oluy  (culpa in concreto) alacaklyla girdigi
bory iliskisinde de gosterme/iydi. Ancak ozen yukumunun (diligentia) bu iki turn,
Romali hukukyularn  somut uyugmaz/zklar hakknda belirttikleri dyiunceler kap-
sammnda  olugmustu. Yine bu hukukyularn verdigi kararlar yeryevesinde ozen
yukumu  (diligentia) kavrami ge/i erek borylunun sozleymesel sorumlulugu iyin
gerekli olgutlerden biri haline gelmisti.
     Anahtar  Kelimeler
     Roma   hukuku, sozleymesel sorumluluk, ozen  yukumlulugu,  diligentia,
ozenli bir aile babasi (diligens pater familias), kendi iglerinde gosterdigi dikkat
ve ozen (diligentia quam in suis), culpa


    Dokuz Eyltil Oniversitesi Hukuk Fakiltesi, Roma Hukuku Anabilim Dah Arastirma
    Gcrevlisi (e-posta: nilgun.dincer@deu.edu.tr) ORCID: https://orcid.org/0000-0003-
    1522-3971  (Makalenin Geli$ Tarihi: 05.09.2019) (Makale GCnderilme Tarihi:
    06.09.2019/Makale Kabul Tarihi: 28.01.2020)


Dokuz Eylul Oniversitesi Hukuk Fakultesi Dergisi, Cilt: 22, Sayi: 1, 2020, s. 171-218


17 1

What Is HeinOnline?

HeinOnline is a subscription-based resource containing thousands of academic and legal journals from inception; complete coverage of government documents such as U.S. Statutes at Large, U.S. Code, Federal Register, Code of Federal Regulations, U.S. Reports, and much more. Documents are image-based, fully searchable PDFs with the authority of print combined with the accessibility of a user-friendly and powerful database. For more information, request a quote or trial for your organization below.



Short-term subscription options include 24 hours, 48 hours, or 1 week to HeinOnline.

Contact us for annual subscription options:

Already a HeinOnline Subscriber?

profiles profiles most