About | HeinOnline Law Journal Library | HeinOnline Law Journal Library | HeinOnline

2018 Tijdschrift voor Constitutioneel Recht 128 (2018)
De Grondwet uit het beton: Naar een Tussencategorie van organieke wetsbepalingen met bijzondere meerderheid

handle is hein.journals/tvcrl2018 and id is 131 raw text is: 




APRIL 2018 TvCR


De Grondwet uit het beton


Naar   een  tussencategorie van organieke wetsbepatingen met bijzondere

meerderheid







K.M. LANDMAN, J. GOOSSENS EN R. NEHMELMAN*


* Mr. K.M. (Karlijn) Landman is
werkzaam als junior-onderzoe-
ker bij de Universiteit Utrecht.
De onderhavige bijdrage is geba-
seerd op haar scriptie over een
nieuwe wijzigingsprocedure voor
organieke wetsbepalingen waar-
mee zij haar master Staats- en
Bestuursrecht aan deze universi-
teit cum laude wist afte ronden.
Dr. J. (Jurgen) Goossens is uni-
versitair docent staatsrecht aan
de Erasmus Universiteit
Rotterdam en postdoctoraal
onderzoeker van het FWO aan de
Universiteit Gent. Prof Mr. R.
(Remco) Nehmelman is hoogle-
raar Publiek organisatierecht aan
de Universiteit van Utrecht en
tevens lid van de Kiesraad.
I Zie bijv. Scholten 2015, P.
2804-2805.
2 De Boer e.a. 2014, p.
1681-1684.
3 Zie hierover Passchier 2017.
4 Kamerstukken34716.
5 Vgl. art. 61 Gem.wet, waarbij
lid 7 uitdrukkelijk bepaalt dat de
minister van BZK de voordracht
in beginsel volgt tenzij zwaarwe-
gende gronden aanleiding geven
tot (gemotiveerde) afwijking. Van
deze afwijkingsmogelijkheid is
in de praktijk nauwelijks gebruik
gemaakt waardoor de facto
sprake is van een door de
gemeenteraad gekozen burge-
meester. Een ander voorbeeld in
dit verband is het toenmalige
voorstel voor het invoeren van
een nieuw landelijk kiesstelsel
voor de Tweede Kamer waarbij
de kiezer twee stemmen zou


1.   Inteiding


De vraag of de huidige grondwetswijzigingsprocedure   in artikel 137

Grondwet  niet te zwaar en te omslachtig is, houdt de gemoederen al lange

tijd bezig in Nederland. De Grondwet zou  zogenaamd  op slot zitten, stil-

staan en niet leven.' Sinds 1983 heeft de Grondwet inderdaad nauwelijks

een fundamentele  wijziging ondergaan.  Eerder dan een 'levend docu-

ment' is de Grondwet  door een gebrek aan flexibiliteit verworden tot een

technisch instrument  dat de verhoudingen  tussen de staatsinstellingen

en samenleving  regelt.2 Hoewel dat uit het oogpunt van stabiliteit te

begrijpen is, leidt een dergelijke rigide wijzigingsprocedure ook tot een

toename  van informele herzieningen  die de formele wijzigingsprocedure

omzeilen  en tot een mogelijke stagnatie voor constitutionele verandering.3

Illustratief in dit verband is de aanstellingswijze van de burgemeester,

waarbij op grond van art. 131 Grondwet de Kroon dit ambt benoemt.  Uit

de Gemeentewet   blijkt echter duidelijk dat de gemeenteraad het voortouw

heeft bij de selectie van de kandidaat, waardoor de Kroonbenoeming  ver-

worden  is tot een formaliteit. De deconstitutionalisering van deze aanstel-

lingswijze (en die van de Commissaris  van de Koning) zal binnenkort

wellicht plaatsvinden,4 maar het voorbeeld toont aan dat door de taaie

grondwetswijzigingsprocedure   'om de Grondwet  heen' wordt

gemanoeuvreerd.5

Door  de jaren heen zijn dan ook verschillende voorstellen gedaan om de

grondwetswijzigingsprocedure   aan te passen.6 Deze bijdrage vertrekt

echter van een andere invalshoek, waarbij op zoek wordt gegaan naar de

rol die zogeheten organieke wetten als tussencategorie van wetgeving

zouden  kunnen  vervullen in het proces van modernisering  van de consti-

tutie. Deze benaderingswijze verschilt van de recentelijk door Scholten en

ook Kortmann   voorgestelde aanpak om  enerzijds de Grondwet  te beper-

ken tot de grondrechten en de essentiale kern van het staatsbestel en


128


ARTIKELEN

What Is HeinOnline?

HeinOnline is a subscription-based resource containing thousands of academic and legal journals from inception; complete coverage of government documents such as U.S. Statutes at Large, U.S. Code, Federal Register, Code of Federal Regulations, U.S. Reports, and much more. Documents are image-based, fully searchable PDFs with the authority of print combined with the accessibility of a user-friendly and powerful database. For more information, request a quote or trial for your organization below.



Short-term subscription options include 24 hours, 48 hours, or 1 week to HeinOnline.

Contact us for annual subscription options:

Already a HeinOnline Subscriber?

profiles profiles most